نصب دمپر دود و آتش در سیستم تهویه به یکی از اجزای حیاتی در سیستم‌های ساخت‌وساز تبدیل شده است. این سیستم‌ها برای افزایش ایمنی و جلوگیری از گسترش آتش گسترده، دود و گازهای سمی در مواقع اضطراری طراحی شده‌اند. این دستگاه‌های تخصصی به‌صورت استراتژیک در داخل کانال‌های تهویه مطبوع نصب می‌شوند تا استانداردهای نصب دمپر دود و آتش را حفظ کنند و از انطباق با قوانین اطمینان حاصل کنند. دمپر دود و آتش با بسته‌شدن خودکار در پاسخ به تشخیص گرما یا دود، به مهار خطرات آتش‌سوزی، محافظت از ساکنان و فراهم‌کردن زمان بحرانی برای تخلیه و تلاش‌های آتش‌نشانی کمک می‌کند.
انتخاب بهترین مکان های نصب دمپر دود و آتش برای به حداکثر رساندن اثربخشی و تضمین یکپارچگی سیستم حفاظت در برابر آتش ساختمان ضروری است. در این مقاله از سری مقالات ونت با ما همراه باشید تا به بررسی نصب دمپر دود و آتش در سیستم تهویه بپردازیم.
نصب دمپر دود و آتش در سیستم تهویه چگونه است؟
نصب دمپر دود و آتش در سیستم تهویه جنبه‌ای حیاتی از ایمنی ساختمان است که برای جلوگیری از گسترش آتش، دود و گازهای سمی در مواقع اضطراری طراحی شده است. این دستگاه‌ها برای حفظ جداسازی‌های مقاوم در برابر آتش در داخل ساختمان ضروری هستند و رعایت استانداردهایی مانند UL 555، NFPA و قوانین بین‌المللی ساختمان (IBC) را تضمین می‌کند.
نصب صحیح، ایمنی ساکنین را افزایش می‌دهد، از اموال محافظت می‌کند و با مهار خطرات در محفظه‌های تعیین شده، از تلاش‌های آتش‌نشانی پشتیبانی می‌کند. در ادامه به بررسی ملاحظات کلیدی و بهترین شیوه‌ها برای نصب دمپر دود و آتش در سیستم تهویه می‌پردازیم.
1. نصب دمپر دود و آتش در سیستم تهویه؛ هدف و عملکرد
دمپرهای دود و آتش دستگاه‌های تخصصی هستند که در سیستم‌های تهویه مطبوع در ساختمان های سبز و سایر سازه‌ها نصب می‌شوند تا عبور آتش و دود را مسدود کنند. دمپرهای آتش در پاسخ به دماهای بالا فعال می‌شوند، معمولاً با استفاده از اتصالات ذوب شونده‌ای که در دماهای خاصی (مثلاً 165 یا 212 درجه فارنهایت) ذوب می‌شوند و باعث می‌شوند دمپر کانال را ببندد. دمپرهای دود که اغلب توسط آشکارسازهای دود یا سیستم‌های مدیریت ساختمان کنترل می‌شوند، نزدیک به هم قرار می‌گیرند تا از انتقال دود که می‌تواند به‌اندازه آتش کشنده باشد، جلوگیری کنند.
دمپرهای ترکیبی، هر دو عملکرد را انجام می‌دهند و محافظت جامعی را ارائه می‌دهند. نصب دمپر دود و آتش در سیستم تهویه به‌صورت استراتژیک تضمین می‌کند که آتش و دود به نقطه مبدأ خود محدود شده و مسیرهای خروج ایمن را حفظ می‌کنند تا خسارات را به حداقل برسانند.
2. بهترین مکان های نصب
محل نصب دمپر دود و آتش در سیستم تهویه توسط طراحی ساختمان، محفظه‌بندی آتش و الزامات آیین‌نامه تعیین می‌شود. دمپرهای دود و آتش معمولاً در نقاطی نصب می‌شوند که کانال‌ها به مجموعه‌های دارای رتبه‌بندی آتش نفوذ می‌کنند. از جمله این نقاط می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دیوارها و پارتیشن‌های دارای رتبه‌بندی آتش: دمپرها باید در جایی قرار گیرند که کانال‌ها از دیوارهای دارای رتبه‌بندی آتش عبور می‌کنند تا رتبه‌بندی مقاومت دیوار در برابر آتش (مثلاً 1 یا 2 ساعت)، حفظ شود. این امر از گسترش آتش بین محفظه‌ها جلوگیری می‌کند.
- کف‌های دارای رتبه‌بندی آتش: نفوذ کانال از طریق کف، به‌ویژه در ساختمان‌های چندطبقه به دمپرهای آتش برای جلوگیری از گسترش عمودی آتش نیاز دارد.
- راهروها و شفت‌ها: در راهروها و شفت‌های عمودی، دمپرهای دود برای جلوگیری از نفوذ دود به مسیرهای فرار یا پخش‌شدن بین طبقات اهمیت زیادی دارند.
- منافذ انتقال هوا: در جایی که کانال‌ها به چندین منطقه سرویس می‌دهند، نصب دمپر دود و آتش در سیستم تهویه می‌تواند برای جداسازی مناطق در هنگام آتش‌سوزی و حفظ محفظه‌بندی گزینه خوبی باشد.
- مناطق پرخطر: مکان‌هایی مانند دهلیزها، آشپزخانه‌ها یا موتورخانه‌ها می‌توانند به دلیل خطرات بالای آتش‌سوزی به دمپرهای اضافی نیاز داشته باشند.
3. بهترین شیوه های نصب
نصب دمپر دود و آتش در سیستم تهویه باید به‌صورت صحیح و اصولی صورت بپذیرد تا اثربخشی آن را به حداکثر برساند. از جمله ملاحظات کلیدی برای نصب دمپرهای دود و آتش در سیستم تهویه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رعایت ضوابط و استانداردها: دمپرها باید طبق استانداردهای نصب دمپر دود و آتش (UL 555 و UL555S) نصب شوند و اطمینان حاصل شود که برای کاربرد خاص آزمایش و رتبه‌بندی شده‌اند. ضوابط محلی ممکن است الزامات اضافی را مشخص کنند.
- اندازه و تناسب صحیح: دمپرها باید با اندازه کانال مطابقت داشته باشند و برای حفظ یکپارچگی آن در داخل صفحه مانع درجه‌بندی‌شده آتش نصب شوند. از غلاف‌ها و زاویه‌های نگهدارنده برای محکم کردن دمپرها در محل استفاده می‌شود.
- دسترسی برای نگهداری: دمپرها باید با پنل‌های دسترسی یا در نصب شوند تا امکان بازرسی، آزمایش و تنظیم مجدد منظم، مطابق با الزامات NFPA 80 و NFPA 105 فراهم شود.
- یکپارچه‌سازی با سیستم‌های HAVAC: دمپرهای دود باید برای فعال‌سازی خودکار با سیستم‌های اعلام حریق ارتباط برقرار کنند و برای اطمینان از عملکرد قابل‌اعتماد، محرک‌ها باید آزمایش شوند.
- آب‌بندی و عایق‌بندی: از درزگیرها و مواد آتشبند تأیید شده برای نصب دمپر دود و آتش در سیستم تهویه استفاده کنید تا از نشت هوا جلوگیری کرده و مقاومت در برابر آتش را حفظ کنید. ممکن است برای انبساط کانال در هنگام آتش‌سوزی به اتصالات جداکننده نیاز داشته باشید.
4. هماهنگی و آزمایش
نصب دمپر دود و آتش در سیستم تهویه به‌صورت موفقیت‌آمیز، نیازمند همکاری میان معماران، مهندسان تهویه مطبوع و متخصصان حفاظت در برابر آتش است. نقشه‌های ساختمان باید در مراحل اولیه طراحی محل قرارگیری دمپرها را در نظر بگیرند تا از تداخل با سایر سیستم‌ها جلوگیری شود. پس از نصب، دمپرها باید برای تأیید عملکرد صحیح، از جمله سرعت بسته‌شدن و اثربخشی آب‌بندی، مورد آزمایش قرار بگیرند. نگهداری منظم، قابلیت اطمینان بلندمدت را تضمین می‌کند؛ زیرا رسوب یا خوردگی می‌تواند عملکرد را مختل کند.
4. چالش ها و ملاحظات
چالش‌های نصب دمپر دود و آتش در سیستم تهویه شامل مقاوم‌سازی دمپرها در ساختمان‌های موجود است که محدودیت‌های فضا یا کانال‌کشی قدیمی ممکن است این فرایند را پیچیده کند. در چنین مواردی، دمپرهای سفارشی یا راه‌حل‌های جایگزین مانند پوشش‌های کانال مقاوم در برابر آتش ممکن است در نظر گرفته شوند. علاوه بر این، سیستم‌های کانال با سرعت بالا یا بزرگ ممکن است برای مدیریت دینامیک جریان هوا به دمپرهای تخصصی نیاز داشته باشند. ایجاد تعادل بین بهره‌وری انرژی و ایمنی یکی دیگر از نگرانی‌ها است؛ زیرا دمپرها در صورت عدم ادغام صحیح می‌توانند بر عملکرد تهویه مطبوع تاثیر بگذارند.
استانداردهای نصب دمپر دود و آتش
استانداردهای نصب دمپر دود و آتش در سیستم تهویه برای تضمین ایمنی ساختمان با جلوگیری از گسترش آتش، دود و گازهای سمی از طریق سیستم‌های تهویه بسیار مهم هستند. این استانداردها که توسط سازمان‌هایی مانند انجمن ملی حفاظت در برابر آتش (NFPA)، آزمایشگاه‌های بیمه (UL) و آیین‌نامه بین‌المللی ساختمان (IBC) وضع شده‌اند، دستورالعمل‌های دقیقی برای انتخاب، قرارگیری، نصب و نگهداری دمپرها در سیستم‌های HVAC ارائه می‌دهند. رعایت این استانداردها، رعایت ضوابط ساختمانی را تضمین می‌کند، ایمنی ساکنین را افزایش می‌دهد و از مهار موثر آتش پشتیبانی می‌کند. در ادامه به بررسی استانداردهای نصب دمپر دود و آتش می‌پردازیم.
1. استانداردهای کلیدی و دامنه آن ها
استانداردهای اولیه برای نصب دمپرهای دود و آتش شامل NFPA 80 (استاندارد برای درب‌های ضدحریق و سایر محافظ‌های بازشو)، NFPA 90A (استاندارد برای نصب سیستم‌های تهویه مطبوع و تهویه)، NFPA 105 (استاندارد برای مجموعه درب‌های دود و سایر محافظ‌های بازشو) و UL 555 (استاندارد برای دمپرهای آتش) و UL 555S (استاندارد برای دمپرهای دود) است. IBC الزامات کلی را ارائه می‌دهد و استفاده از دمپرها را در جایی که کانال‌کشی به مجموعه‌های دارای رتبه‌بندی آتش نفوذ می‌کند، الزامی می‌کند.
این استانداردهای نصب دمپر دود و آتش در سیستم تهویه در مجموع تضمین می‌کنند که دمپرها رتبه مقاومت در برابر آتش دیوارها، کف و پارتیشن‌ها را حفظ کرده و درعین‌حال حرکت دود را کنترل می‌کنند. در ادامه به بررسی این استانداردها می‌پردازیم:
1.1. NFPA 80 و NFPA 105: NFPA 80 دمپرهای آتش را کنترل می‌کند و الزامات نصب، آزمایش و نگهداری را برای اطمینان از سالم ماندن موانع مقاوم در برابر آتش مشخص می‌کند. NFPA 105 بر دمپرهای دود تمرکز دارد و بر نقش آنها در جلوگیری از پخش دود از طریق کانال‌ها تأکید می‌کند. هر دو الزام می‌کنند که نصب دمپر دود و آتش در سیستم تهویه مطابق با فهرست و دستورالعمل‌های سازنده انجام شود.
1.2. NFPA 90A: این استاندارد نصب دمپر را در جایی که کانال‌ها به دیوار، کف‌ها یا پارتیشن‌های مقاوم در برابر آتش نفوذ می‌کنند و در دهانه‌های انتقال هوا الزامی می‌کند. همچنین در سیستم‌هایی با ظرفیت بیش از 15000 فوت مکعب در دقیقه (CFM) برای جلوگیری از گردش مجدد دود، به دمپرهای دود و آتش نیاز است.
1.3. IBC: IBC در مکان‌های خاص، مانند راهروهای دارای مقاومت در برابر آتش، شفت‌ها و مرزهای محفظه‌ها، برای حفظ محفظه‌بندی و محافظت از مسیرهای خروجی، به دمپرهای دود و آتش نیاز دارد.
2. الزامات نصب
استانداردهای نصب دمپر دود و آتش در سیستم تهویه شیوه‌های دقیقی را برای اطمینان از عملکرد دمپر تعیین می‌کنند. برخی از این الزامات به شرح زیر هستند:
- مکان: دمپرهای آتش باید در صفحه موانع آتش‌نشانی (دیوارها یا کف) نصب شوند تا رتبه مقاومت در برابر آتش آنها (مثلاً 1 الی 2 ساعت) حفظ شود. دمپرهای دود موانع دود یا در جاهایی که کانال‌ها به دیوارها نفوذ می‌کنند، به ویژه در راهروها موردنیاز هستند.
- نصب و آب‌بندی: دمپرها باید با استفاده از علاف‌ها و زاویه‌های نگهدارنده، با مواد آتشبند (مثلاً درزگیر) در داخل کانال‌ها محکم شوند تا شکاف‌ها را آب‌بندی کرده و یکپارچگی مانع را حفظ کنند. ممکن است برای ایجاد انبساط کانال در هنگام آتش‌سوزی، به اتصالات جداکننده نیاز باشد.
- امکان آزمایش و نگهداری: NFPA 80 , 105 نصب در دسترس برای بازرسی و آزمایش را الزامی می‌کنند. پنل‌ها یا درهای دسترسی باید فراهم شوند و دمپرها باید با رتبه‌بندی و جزئیات نصب خود برچسب‌گذاری شوند.
- فعال‌سازی: دمپرهای آتش معمولاً از طریق ذوب شونده‌ها یا حسگرهای حرارتی استفاده می‌کنند درحالی‌که دمپرهای دود برای بسته‌شدن خودکار به محرک‌های متصل به آشکارسازهای دود یا سیستم‌های مدیریت ساختمان نیاز دارند.
- آزمایش و صدور گواهینامه: پس از نصب، دمپرها باید برای تأیید عملکرد صحیح، از جمله بسته‌شدن و اثربخشی آب‌بندی، آزمایش شوند.
جمع‌بندی
نصب دمپر دود و آتش در سیستم تهویه یک اقدام ایمنی حیاتی است که نیاز به برنامه‌ریزی و اجرای دقیق و رهایت ضوابط دارد. با قراردادن استراتژیک دمپرها در موانع مقاوم در برابر آتش، راهروها و مناطق پرخطر، ساختمان‌ها می‌توانند به مهار قوی آتش و دود دست یابند. نصب، آزمایش و نگهداری مناسب، عملکرد قابل‌اطمینان این دستگاه‌ها را تضمین می‌کند و ضمن برآورده‌کردن استانداردهای دمپر دود و آتش، از جان و مال محافظت می‌کنند.
همکاری بین متخصصان طراحی و ایمنی کلید انتخاب بهترین مکان های نصب دمپر دود و آتش است. در این مقاله از سری مقالات تهویه سازه شار کوشیدیم راهنمای جامعی در مورد استانداردهای نصب دمپر دود و آتش به شما ارائه دهیم. ما با تولید انواع دمپرها و دریچه های تنظیم هوا صنعتی و ساختمانی، به سلامت و امنیت شما عزیزان کمک می‌کنیم. برای اطلاعات بیشتر و مشاوره خرید از طریق بخش تماس با ما، با ما در ارتباط باشید.
بدون نظر